Jakie doświadczenia z dzieciństwa wpływają na zdrowie psychiczne dorosłych?

5 października 2019

Autor: Marta Komorowska

Trudne przeżycia z dzieciństwa mogą przyczyniać się do rozwoju różnych problemów w dorosłym życiu np.  – depresji,  zaburzeń osobowości, zaburzeń jedzenia, czy uzależnień. Do najbardziej istotnych czynników ryzyka należy dziesięć typów negatywnych doświadczeń[1]:

  1. Wykorzystanie fizyczne (np. „Musiałem gotować obiady dla rodzeństwa”)
  2. Wykorzystanie emocjonalne (np. „Matka mówiła mi o wszystkich swoich sekretach”)
  3. Wykorzystanie seksualne (np. „Ojczym zmuszał mnie do oglądania z nim filmów pornograficznych”)
  4. Zaniedbanie fizyczne (np. „Zazwyczaj nie dostawałem śniadania do szkoły”)
  5. Zaniedbanie emocjonalne („Nikt nie interesował się tym, co przeżywałem, rodzice byli wciąż zajęci robieniem kariery”)
  6. Choroba psychiczna w domu rodzinnym („Mój brat miał schizofrenię, a rodzice zupełnie nie wiedzieli jak sobie dawać z tym radę, byłem przerażony”)
  7. Przemoc wobec matki („Byłem świadkiem jak ojciec brutalnie traktował matkę i jak wulgarnie się do niej zwracał”)
  8. Rodzic lub rodzice odbywający karę w więzieniu
  9. Nadużywanie substancji psychoaktywnych (alkohol, narkotyki)
  10. Rozwód rodziców

Jednak, nie tylko bardzo przykre doświadczenia z dzieciństwa  mogą wpływać na nasz stan psychiczny w dorosłym życiu, ale podobne skutki może mieć brak dobrych doświadczeń.  Wyodrębniono kilka kluczowych dla rozwoju zdrowia psychicznego doświadczeń sprzed 18 roku życia[2]. Im więcej twierdzących odpowiedzi tym więcej doświadczeń, które mogą chronić przed rozwojem psychopatologii:

  1. Czy miałeś co najmniej jednego rodzica lub opiekuna, przy którym czułeś się bezpiecznie?
  2. Czy miałeś przynajmniej jednego dobrego przyjaciela?
  3. Czy miałeś przekonania, poglądy, wierzenia które dawały Ci poczucie komfortu ?
  4. Czy doświadczałeś zadowolenia ze szkoły?
  5. Czy spotkałeś przynajmniej jednego nauczyciela, który okazywał ci zainteresowanie i troskę?
  6. Czy miałeś dobrych sąsiadów?
  7. Czy spotkałeś dorosłą osobę (nie licząc rodziców i opiekunów), która dawała ci wsparcie i udzielała dobrych rad?
  8. Czy miałeś okazje do dobrego spędzania czasu?
  9. Czy były sytuacje, że czułeś się dobrze ze sobą i lubiłeś siebie ?
  10. Czy w domu panowała przewidywalna rutyna regularne posiłki i regularny czas kładzenia się spać?

Budujące jest to, że każda osoba, nawet ta która nie ma własnych dzieci – może być dla dzieci i nastolatków źródłem wsparcia, pomagać im, doradzać – ale przede wszystkim okazać zainteresowanie i poświęcić chwilę uwagi.

[1] Centres for Disease Control and Prevention/RWJ Foundation

[2] Benevolent Childhood Experience

Kategorie tego wpisu


Zdrowie

Podobne wpisy na blogu