Mobbing w pracy
7 września 2018Może zacząć się bardzo niewinnie od zwykłego „niezauważenie” kogoś. Na początek ktoś może nie podać mi ręki na powitanie lub nie poinformować mnie o ważnym wydarzeniu w firmie. Wtedy można jeszcze tłumaczyć i usprawiedliwiać tę osobę, jej roztargnieniem lub przeciążeniem pracą. Problem zaczyna jednak narastać, kiedy sytuacja się powtarza, a dodatkowo zdajemy sobie sprawę, że tylko my jesteśmy pomijani i niezauważani. Zachowania osoby, która stosuje mobbing ulegają eskalacji w czasie. Oznacza to, że jej wrogie nastawienie do nas przybiera na sile. Może pojawiać się nieustanna krytyka naszej pracy bez konkretnych wskazówek co i jak powinniśmy robić lepiej. Mobbujący często nie przebiera w słowach, krzyczy, zachowuje się agresywnie, poniża nas w oczach innych pracowników. Mobbujący przełożony może przydzielać nam zadania, których nie da się wykonać w określonym czasie lub takie, które są poniżej naszych kompetencji. Wszystkie te działania mają poniżyć, zastraszyć pracownika, wyróżnić go w sposób negatywny spośród grupy i sprawdzić by poczuł się mniej kompetentny od innych.
Mobbing stosują nie tylko przełożeni wobec swoich pracowników, ale też współpracownicy wobec siebie nawzajem. W tym wypadku częściej pojawiają się plotki, oszczerstwa, złośliwe żarty, komentowanie czyjegoś wyglądu, poglądów czy życia osobistego, ale także sugerowanie choroby psychicznej, czy przedrzeźnianie.
Mobbing to przemoc w małych dawkach, rozciągnięta w czasie i przybierająca na sile. Osoby, które stosują mobbing często zupełnie tego nie wiedzą. Swoje zachowanie nazywają albo zarządzaniem zespołem (w przypadku mobbujących szefów) albo konfliktem/nielubieniem się (w przypadku współpracowników). Sprawcy mobbingu rzadko też odczuwają wyrzuty sumienia z powodu swojego zachowania.
Mobbing trzeba jednak odróżnić od jednorazowej kłótni, konfliktu czy wymagań stawianych przez kierownika. Kłótnia, czy jakiś inny pojedynczy agresywny incydent trwa krótko, związany jest z jakąs określoną sytuacją. Natomiast mobbing trwa przez wiele miesięcy lub nawet lat, pojawia się często (co najmniej raz w tygodniu) i wymierzony jest przeciwko jednej osobie lub jakiejś grupie osób, a nie przeciwko całemu zespołowi. Dotyczy też bardzo wielu różnych sytuacji.
Destrukcyjna siła tego zjawiska przejawia się w samopoczuciu i zdrowiu pracownika. Już po paru dniach złego traktowania mogą pojawić się pierwsze oznaki stresu – bóle głowy, brzucha, nudności, biegunki, trudności ze spaniem, uczucie napięcia, strachu, żalu, niesprawiedliwości złości i frustracji. Jeśli do tego dojdzie strach przed utratą pracy, osoba doświadczająca mobbingu znajduje się w pułapce. Z jednej strony chce utrzymać pracę, a z drugiej marzy o tym, by nie musiała tu wracać. Jednocześnie boi się ujawnić prawdę. Nie chce rozmawiać o tym z innymi pracownikami w obawie przed kompromitacją, boi się konfrontacji z mobbującym szefem. Dodatkowo zaczyna wierzyć w to, że jest niekompetentna, jakaś „inna” skoro tylko ją w taki poniżający sposób traktuje szef. W takiej sytuacji konieczne jest przerwanie tego kręgu izolacji i lęku, poszukanie wsparcia i porozmawianie o problemie z kimś zaufanym, aby poszukać rozwiązania. Większość firm powinna już mieć politykę antymobbingową, choć nie zawsze pracownicy o tym wiedzą…
W zapobieganiu mobbingowi może pomóc bardzo prosta rzecz – mianowicie życzliwość i reakcje innych pracowników firmy. Innymi słowy to właśnie brak reakcji świadków agresji wpycha osobę mobbowaną w krąg izolacji. Wszyscy widzą przemoc, lecz nikt nie reaguje. Ludzie nie chcą protestować i bronić innych w obawie, że sami będą w podobny sposób poniżani. W efekcie takie złe traktowanie wybranych osób może trwać nawet kilka lat. Osoby, które doświadczyły tego rodzaju przemocy są bardziej narażone na nasilenie różnych schorzeń i chorób, które już miały, ale także na pojawienie się nowych. Może dojść do powstania zaburzeń nerwicowych, depresji, myśli samobójczych i uzależnień. Wskutek mobbingu rozpada się równowaga psychiczna pracownika, co negatywnie wpływa nie tylko na jakość wykonywanej pracy, ale przede wszystkim na jakość życia danej osoby, jej samopoczucie, zdrowie i relacje z ludźmi.
