Przyczyny rozwodu
8 marca 2022Specjaliści zajmujący się badaniem par i małżeństw zauważyli, że związki skłaniające się ku rozwodowi przejawiają więcej negatywnych niż pozytywnych zachowań emocjonalnych i interakcji małżeńskich. Pary te odczuwają, że przez większość czasu jest między nimi negatywne napięcie lub zdarzają się kłótnie i spory. Sytuacje te zdecydowanie przeważają nad dobrymi momentami czy chwilami większej bliskości i czułości. Innymi słowy pary odczuwają, że „prawie ciągle się kłócimy” lub „stale między nami jest jakaś wrogość” lub „prawie w ogóle ze sobą nie rozmawiamy”.
Prawdopodobieństwo rozwodu pozostaje wysokie, gdy występują długotrwałe problemy z komunikowaniem się. To, co pozwala zapobiec rozstaniu i odbudować związek w kontekście komunikacji to rozwijanie lepszej umiejętności słuchania partnera, lepsze wyrażanie własnych uczuć i myśli, a także okazywanie empatii.
Istotna rolę w przewidywaniu rozstania jest okazywanie sobie pogardy. Gottman(1994) wyróżnił cztery negatywne postawy obecne w parach, które pozwalają najlepiej przewidzieć koniec związku. Są to tzw. „czterej jeźdźcy apokalipsy”:
- Krytyka. Osądzająca, całościowa i obwiniająca krytyka jednego partnera wobec drugiego. Krytyka dotyczy całej osoby, a nie jakiegoś pojedynczego zachowania partnera. Jeśli partner popełnił jakiś błąd jest osądzany całościowo, krytyka jest częsta i dotyczy nawet błahych spraw. lekceważącą, niezdarną. Osoba nieustannie atakowana krytyką czuje się odrzucona, niechciana i odsuwa się od swojego partnera.
- Pokazywanie partnerowi, że jest kimś gorszym, ośmieszanie go, umniejszanie, poniżanie, wyśmiewanie się z niego lub jego poglądów. Okazywanie braku szacunku poprzez wulgaryzmy, przekleństwa, epitety. Pogarda jest bardzo raniąca, głęboko narusza więź i chwieje poczuciem ufności i bezpieczeństwa w relacji.
- Postawa obronna. Oznacza, że partner nie przyjmuje odpowiedzialności za swoje zachowanie, tylko usprawiedliwia się lub atakuje. Nawet neutralne pytanie jest odbierane jak atak, a na skargę lub pretensje partnera odpowiada się także pretensją i w ten sposób dochodzi do eskalacji kłótni. Osobie, która stosuje strategię defensywną nie można nic zarzucić, bo od razu odbiera to jako personalny atak i zaczyna się bronić również atakując.
- Obojętność. Jest to wycofanie się z kontaktu, jawne ignorowanie drugiej osoby, brak reakcji na to co mówi partner, zmiana tematu, unikanie kontaktu wzrokowego, nie odpowiadanie na pytania. Drugi partner spostrzega tą osobę jako zimną, wyrachowaną, pełną dezaprobaty, wrogą.
Antidotum na wyżej wymienione problemy wiąże się z poprawą komunikacji, nauką wyrażania swoich emocji, mówieniu o sobie zamiast o partnerze, nauką opanowania swojego wzburzenia, budowaniu postawy szacunku, rezygnację z agresji werbalnej a także przebaczaniu.