Błędy w myśleniu
22 lipca 2019
Autor: Marta Komorowska
Sposób, w jaki myślimy może wpływać na to jak się czujemy. Czasami nasze myślenie jest zniekształcone, a wtedy silna wiara w te myśli nasila nieprzyjemne uczucia, utrwala w nas zniechęcenie i odbiera nadzieję. Poniżej znajduje się lista takich poznawczych zniekształceń, często powstają one w naszej głowie w sposób automatyczny. Warto mieć świadomość tego, jak moje myśli mogą na mnie wpływać.
- Czytanie innym ludziom w myślach. Zakładasz, że wiesz co ludzie o tobie myślą np. „Ona myśli, że jestem beznadziejnym ojcem”. Oczywiście, najczęściej jest to myśl, nie poparta żadnym argumentem, po prostu zakładamy że inni źle nas oceniają, bo być może sami o sobie tak myślimy.
- Katastrofizowanie i przewidywanie przyszłości. Przewidujesz, że wydarzy się coś bardzo złego lub coś, czego nie dasz rady wytrzymać. „Na pewno to obleję”, „Będzie tak jak zwykle, czyli beznadziejnie”, „To nic nie da”., „Pewnie mam raka”. Choćby nic nie wskazywało na katastrofę, ty już ją wyczuwasz.
- Lekceważenie pozytywnych informacji. Liczą się tylko te złe cechy, one są wyolbrzymiane, np. „Ten sukces nie ma znaczenia, to był przypadek”, „Rzeczywiście była dla mnie miła, ale to się nie liczy ”.
- Nadmierne uogólnianie i etykietowanie. Na podstawie jakiegoś negatywnego zdarzenia tworzymy negatywny wzorzec siebie, kogoś lub jakiegoś zdarzenia. Stosujemy kwantyfikatory typu zawsze, nigdy. Na przykład: „Jestem nieudacznikiem, bo nie udało mi się w związku”, „On jest samolubny”, „Ty zawsze mnie okłamujesz”, „Ona ciągle narzeka”. „Wtedy mi się nie udało, to teraz też raczej się nie uda”.
- Myślenie dychotomiczne. Patrzysz na zdarzenia w kategoriach wszystko albo nic. „Albo będę zawsze szczęśliwy, albo ten związek nie ma sensu”, „Jeśli moje dziecko nie okazuje mi bezwzględnego posłuszeństwa, to oznacza, że mnie nie szanuje”, „Jeśli nie potrafię opanować swojej złości na dziecko, to znaczy że jestem beznadziejną matką”.
- Personalizacja. Nadmierne przypisywanie sobie winy za różne zdarzenia, na które wpływ mają też inni ludzie lub okoliczności, np. „Nasze małżeństwo się nie rozpadło, bo jestem beznadziejny”.
- Zrzucanie odpowiedzialności za swoje uczucia na innych. „To przez niego jestem agresywna”, „Gdyby nie ona, to nie byłbym taki zniechęcony”, „On mnie doprowadza do szału”., „Gdyby ona się zmieniła, wszystko wyglądałoby inaczej”
- Porównywanie się z innymi. Zazwyczaj porównujemy się z tymi, którym powodzi się lepiej od nas, wywołuje to uczucie rozgoryczenia i zniechęcenia.
- Koncentrowanie się na błędach lub nieszczęściach z przeszłości. „Gdybym nie miał tego wypadku, wszystko byłoby teraz lepiej”, „Gdybym wtedy trzymał język za zębami, miałbym teraz lepszą pracę”, „To przez moich rodziców, mam teraz nieudane życie”.
- Uzasadnienie emocjonalne. Interpretujesz zdarzenia na podstawie tego jak się czujesz, np. „Czuję się beznadziejnym mężem, z tego wynika, że nim jestem”, Czuję się nieatrakcyjna, z tego wynika że jestem brzydka”
Jak inaczej wyglądałoby nasze życie, gdybyśmy nieco mniej wierzyli takim myślom na temat siebie i swojego życia?
